بررسی رابطه بین تفكرات غیرمنطقی و ملاكهای همسرگزینی در دانشجویان دختر و پسر مقطع كارشناسی دانشگاه شهید بهشتی~181 ص  

1ـ1ـ مقدمه:

ازدواج و تشكیل خانواده یكی از حوادث و وقایعی است كه در زندگی انسانها نقش اساسی و تعیین كننده دارد. یافتن روحی رشد دهنده كه تحت عنوان همسری می تواند نیمی یا همه زندگانی انسان را در مسیر صحیح و رهایی بخش قرار دهد، به عنوان یكی از مهمترین تصمیم های سرنوشت ساز زندگی هر زن و مرد مطرح بوده و هست.

معمولاً خانواده مدرسه نوع دوستی است كه مدام به انسان نوع دوستی و حب بشر كه بر اساس ضرورت و طبیعت است تبلیغ و تلقین می كند. خانواده كانونی است كه دو موجود مرد و زن برای موجودیت خود و برای آینده و كمال خود و بالاخره برای ادامه بقای خود به وسیله فرزندان خویش امیدها و دلواپسی های مشترك و یكنواخت و یكسانی دارد.(ابراهیمی بختور 1369نقل از جعفری)

بدون تردید ازدواج عامل بیداری خانواده است و خانواده از دیدگاهی یك نشان یا نماد اجتماعی شمرده می شود و برآیند یا انعكاس از كل جامعه است در یك جامعه منحط خانواده نیز خود به خود منحط خواهد شد. و برعكس در سلامت جامعه سازمانهای آن از جمله خانواده نیز از سلامت برخودار خواهند بود. اما به محض تكوین خانواده همچون هر سازمان اجتماعی دیگر بر زمینه اجتماعی خود اثر خواهد گذاشت.

ازدواج و زندگی زناشویی بعنوان مهمترین و عالیترین رسم اجتماعی، برای دستیابی به نیازهای عاطفی و ایمنی افراد بزرگسال همواره مورد تایید بوده است. ازدواج رابطه ای انسانی، پیچیده، ظریف و پویا می باشد كه از ویژگیهایی برخوردار بوده است. همچنین توجه به كانون خانواده محیط سالم و سازنده روابط گرم و تعاملات میان فردی صمیمی ای كه می توانند موجب رشد و پیشرفت افراد گردند از جمله اهداف و نیازهای ازدواج محسوب می شوند. لیكن شواهد بسیار واضحی وجود دارد كه زوجها در جامعه معاصر، مشكلات شدید و فراگیر را در هنگام برقراری و حفظ روابط عاشقانه و صمیمی تجربه می كنند. (مومن زاده 1381)

فهرست  مطالب

عنوانصفحه

فصل اول: مقدمه

1ـ1ـ مقدمه2

1ـ2ـ بیان مساله4

1ـ3ـ سابقه و ضرورت مساله  6

1ـ4ـ اهداف پژوهش10

1ـ5ـ سوالات تحقیق10

1ـ6ـ تعاریف نظری و عملیاتی مفاهیم و متغیرها11

1ـ6ـ1ـ تعریف تفكر11

1ـ6ـ2ـ تعریف تفكر غیر منطقی11

1ـ6ـ3ـ تعریف عملیاتی تفكر غیرمنطقی11

1ـ6ـ4ـ تعریف ازدواج12

1ـ6ـ5ـ معیارهای ازدواج12

1ـ6ـ5ـ1ـ معیارهای زیستی  12

1ـ6ـ5ـ2ـ معیارهای روان شناختی  13

1ـ6ـ5ـ3ـ معیارهای اجتماعی13

1ـ6ـ5ـ4ـ معیارهای اقتصادی13

1ـ6ـ5ـ5ـ عوامل خانوادگی13

1-6-6- تعریف عملیاتی ملاكهای همسرگزینی13

1ـ7ـ متغیرهای تحقیق13

عنوانصفحه

1ـ7ـ1ـ متغیر مستقل  13

1ـ7ـ2ـ متغیر وابسته  14

1ـ7ـ3ـ متغیر تعدیل كننده  14

1ـ7ـ4ـ متغیر كنترل  14

1ـ7ـ5ـ متغیرهای مداخله گر  14

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه تحقیق

2ـ1ـ مروری كلی بر نظریه درمان عقلانی ـ هیجانی ـ رفتاری  16

2ـ1ـ1ـ روشهای شناختی  19

2ـ1ـ2ـ روشهای فراخوان عاطفی  19

2ـ1ـ3ـ روشهای رفتاری آشفتگی19

2ـ2ـ ماهیت سلامتی و آشتفگی روان شناختی20

2ـ3ـ اصول ششگانه نظریه الیس  26

2ـ3ـ1ـ اصل اول  26

2ـ3ـ2ـاصل دوم27

2ـ3ـ3ـ اصل سوم  27

2ـ3ـ4ـ اصل چهارم  27

2ـ3ـ5ـ اصل پنجم  27

2ـ3ـ6ـ اصل ششم  28

2ـ4ـ باورهای غیر منطقی  28

عنوان 

صفحه

2ـ5ـ انواع باورهای غیر منطقی  29

2ـ5ـ1ـ تفكر غیرمنطقی تایید دیگران30

2ـ5ـ2ـ تفكر غیرمنطقی توقع بیش از حد (انتظارات زیاد از خود)  31

2ـ5ـ3ـ تفكر غیر منطقی سرزنش كردن  31

2ـ5ـ4ـ تفكر غیر منطقی واكنش نومیدی32

2ـ5ـ5ـ تفكر غیرمنطقی عدم كنترل هیجانات32

2ـ5ـ6ـ تفكر غیر منطقی دلواپسی اضطرابی33

2ـ5ـ7ـ تفكر غیر منطقی اجتناب از مشكلات33

2ـ5ـ8ـ تفكر غیرمنطقی اتكا به دیگران (وابستگی)34

2ـ5ـ9ـ تفكر غیرمنطقی درماندگی نسبت به تغییر خویش  35

2ـ5ـ10ـ تفكر غیرمنطقی عدم كنترل در برابر مشكلات دیگران  35

2ـ5ـ11ـ تفكر غیرمنطقی كمال طلبی  36

2ـ6ـ تاریخچه ازدواج  36

2ـ7ـ تعریف ازدواج  38

2ـ8ـ فلسفه ازدواج  39

2ـ9ـ هدفها و انگیزه های ازدواج و تشكیل خانواده  40

2ـ10ـ انگیزه های دیگر  43

2ـ11ـ ازدواج و اشكال آن  43

2ـ12ـ اقسام ازدواج  44

عنوانصفحه

2ـ12ـ1ـ ازدواج یك همسر گزینی  44

2ـ12ـ2ـ ازدواج چند زن گزینی  44

2ـ12ـ3ـ ازدواج چند شوهر گزینی  45

2ـ12ـ4ـازدواجهای گروهی  45

2ـ13ـ عوامل موثر در ازدواج  45

2ـ13ـ1ـ عوامل اجتماعی45

2ـ13ـ2ـ عوامل سیاسی46

2ـ13ـ3ـ عوامل فرهنگی46

2ـ13ـ3ـ1ـ دین و مذهب47

2ـ13ـ3ـ2ـ آداب و رسوم در رابطه با ازدواج47

2ـ13ـ3ـ3ـ آراستن ظاهر  47

2ـ13ـ4ـ عوامل اقتصادی47

2ـ13ـ5ـ عوامل روانی و اخلاقی48

2ـ13ـ5ـ1ـ عوامل توفیق و حفظ زناشویی48

2ـ13ـ5ـ2ـ ویژگی هایی كه در امر زناشویی نقش دارند48

2ـ13ـ6ـ عوامل جسمانی و ژنتیكی  49

2ـ13ـ7ـ سن ازدواج  49

2ـ13ـ7ـ1ـ جنبه روانی49

2ـ13ـ7ـ2ـ جنبه فیزیولوژیكی49

عنوانصفحه

2ـ14ـ مهمترین عوامل توفیق در ازدواج50

2ـ14ـ1ـ رشد عاطفی و فكری50

2ـ14ـ2ـ توافق، علایق و طرز تفكر51

2ـ14ـ3ـ تشابه تحصیلی و طبقاتی52

2ـ14ـ4ـ طرز فكر راجع به امور جنسی53

2ـ15ـ عوامل موثر در ناپایداری ازدواج54

2ـ15ـ1ـ فقر اقتصادی54

2ـ15ـ2ـ كم سن و سال بودن زن و مرد54

2ـ15ـ3ـ بی فرزندی و كم فرزندی54

2ـ15ـ4ـ شهرگرایی و رشد صنعت55

2ـ15ـ5ـ استقلال مالی و اقتصادی زن55

2ـ15ـ6ـ اختلاف در مذهب و فرهنگ55

2ـ15ـ7ـ ناراحتی روحی و روانی  55

2ـ15ـ8ـ ناتوانی جنسی55

2ـ15ـ9ـ عدم سازش فكری و اجتماعی55

2ـ15ـ10ـ  عدم وجود روابط انسانی درخانواده56

2ـ16ـ ساختار خانواده و همسرگزینی56

2ـ17ـ همسرگزینی در ایران  57

2ـ18ـاصول كلی در انتخاب همسر59

عنوانصفحه

2ـ18ـ1ـ توجه به خانواده59

2ـ18ـ2ـ اخلاق نیك  60

2ـ18ـ3ـ رعایت اصول كفویت  61

2ـ18ـ4ـ توجه به تناسب سنی و جسمی62

2ـ18ـ5ـ سلامت جسمی و روحی62

2ـ18ـ6ـ علم و سواد63

2ـ18ـ7ـ زیبایی  63

2ـ19ـ پژوهشهای انجام شده در زمینه تفكرات غیرمنطقی و ملاكهای همسرگزینی64

فصل سوم: روش انجام پژوهش

3ـ1ـ روش پژوهش و دلایل انتخاب آن70

3ـ2ـ  جامعه آماری70

3ـ3ـ حجم نمونه71

3ـ4ـ روش نمونه برداری71

3ـ5ـ روشهای گردآوری داده ها، ابزارهای پژوهش72

3ـ5ـ1ـ آزمون تفكرات غیر منطقی A.T.I.B72

3ـ5ـ2ـ اعتبار و پایایی آزمون تفكرات غیرمنطقی A.T.I.B73

3ـ5ـ3ـ روند ساخت آزمون تفكرات غیرمنطقی A.T.I.B73

3ـ5ـ4ـ همسانی درونی آزمون A.T.I.B74

3ـ6ـ پرسشنامه مربوط به ملاكهای همسرگزینی74

عنوانصفحه

3ـ7ـ طرح اجرای پژوهش  75

3ـ8ـ روشهای آماری.75

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها

4ـ1ـ توصیف داده ها77

4ـ2ـ داده های جمعیت شناختی  77

4ـ3ـ تحلیل داده های مربوط به سوالات تحقیق87

4ـ3ـ1ـ سوالات تحقیق  87

4ـ3ـ1ـ1ـ سوال اول87

4ـ3ـ1ـ2ـ سوال دوم88

4ـ3ـ1ـ3ـ سوال سوم  88

4ـ3ـ1ـ4ـ سوال چهارم89

فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری

5ـ1ـ بحث و خلاصه91

5ـ2ـ بحث براساس سوالات تحقیق91

5ـ2ـ1ـ  سوال اول91

5ـ2ـ2ـ سوال دوم93

5ـ2ـ3ـ سوال سوم94

5ـ2ـ4ـ سوال چهارم97

5ـ3ـ نتیجه گیری98

عنوانصفحه

5ـ4ـ محدودیتهای پژوهش99

5ـ5ـ پیشنهادات99

منابع

منابع فارسی102

پیوستها

پرسشنامه تفكرات غیر منطقی A.T.I.B104

پرسشنامه مربوط به ملاكهای ازدواج109

پاسخنامه آزمون تفكرات غیر منطقی112

فهرست جداول

عنوانصفحه

4ـ1ـ گستره سنی دانشجویان شركت كننده در پژوهش77

4ـ2ـ فراوانی و درصد فراوانی سن دانشجویان78

4ـ3ـ میانگین و انحراف استاندارد تفكرات غیرمنطقی79

4ـ4ـ میانگین و انحراف استاندارد تفكرات غیرمنطقی در دختران و پسران  80

4ـ5ـ مقایسه تفكرات غیرمنطقی در دختران و پسران81

4ـ6ـ میانگین و انحراف استاندارد ملاكهای همسرگزینی 82

4ـ7ـ میانگین و انحراف استاندارد ملاكهای ازدواج در گروه دختران و پسران 82

4ـ8ـ مقایسه ملاكهای ازدواج در دختران و پسران83

4ـ9ـ ضریب همبستگی بین تفكرات غیرمنطقی و ملاكهای همسرگزینی83

4ـ10ـ ضرایب همبستگی بین انواع تفكرات غیرمنطقی و ملاكهای همسرگزینی  84

4ـ11ـ فراوانی، میانگین و انحراف استاندارد ملاكهای ازدواج مربوط به سطوح مختلف تفكرات غیر منطقی  86